Tarihsel ve Siyasal Boyutuyla Darfur: Çatışma, İnsani Kriz, Uluslararası Müdahale ve Barış Şansı

GİRİŞ

Afrika kıtasının önemli sorunlarından biri olan ve halen dünya kamuoyunun dikkatini çeken kuzey Sudan devletinin önemli bir parçası olan Darfur, 21. YY’ın başında büyük insani felaket yaşamıştır. Bu çalışmada Darfur bölgesinin genel durumu, kültürel, siyasal özellikleri ile tarihsel arka planı üzerinde durularak bu bölgede anlaşmazlıklara ve çatışmalar yol açan içsel ve dışsal faktörler ele alınmıştır. Yirminci yüzyılın başına kadar devlet olarak varlığını sürdürmüş olan Darfur’un tarihteki yeri değerlendirilmiştir. Nüfusu ağırlıklı olarak Arap olmayan etnisitelerden oluşan Darfur, bağımsızlık sonrası Sudan’da başa geçen hükümetlerin politikalarıyla sorunlar yaşamıştır. Bu sorunların neler olduğunu, anlaşmazlığa ve çatışmaya götüren hangi dinamiklerin etkili olduğunu araştıran bu çalışma, Darfur’daki muhalif hareketleri ile hükümet güçlerine değinerek, Darfur’da yaşanan çatışma sonucundaki insancıl hukuk ve insan hakları belgelerinin düzenlediği hükümlerinin ne kadar çiğnendiği, bu belgeler kapsamında Darfur’da işlenen ağır, yaygın ve sistematik suçlar ile bu suçların niteliği, sorumluların yargılanması sorunu ile bu suçlara ve bölgeye uluslararası müdahalenin kaydettiği gelişmeler üzerinde durmuştur. Darfur’da işlenen suçların soykırım niteliğini tartışan bu çalışma, soykırım sözleşmesi hükümleri ve konuyla ilgili uluslararası yargının kararlarına değinmiştir. Hükümet ile muhalif güçlerinin yaptığı barış antlaşmaları, Darfur’un statüsü ile Darfur’a barış ve güvenliği sağlayıp sağlamayacağıyla ilgili barış antlaşmalarının başarısı, Darfur’daki insan hakları ihlalleri ile bölgedeki hükümet ve muhalif grupların tutum ve yaklaşımları çalışmada tartışılmış ve değerlendirilmiştir.